عملکرد، بیماری و تشخیص مشکلات کبدی

درک کبد: عملکرد، بیماری و تشخیص
معرفی:
کبد عضوی حیاتی است که در حفره شکم قرار دارد و نقش مهمی در حفظ سلامت کلی بدن دارد. بیش از 500 عملکرد از جمله سم زدایی، متابولیسم و تولید صفرا را انجام می دهد که به هضم غذا کمک می کند. کبد همچنین مسئول تنظیم سطح قند خون، تولید پروتئین و ذخیره انرژی است. در این مقاله به بررسی ساختار و عملکرد کبد، علائم و نشانه‌های بیماری کبد، علل بیماری‌های کبدی و آزمایش‌های تشخیصی از جمله آزمایش خون و بیوپسی کبد می‌پردازیم.
کبد چیست؟
کبد عضوی به رنگ قهوه ای مایل به قرمز است که در بدن انسان تقریباً 3 پوند (1.4 کیلوگرم) وزن دارد. در سمت راست بالای شکم، زیر دیافراگم قرار دارد و توسط قفسه سینه محافظت می شود. کبد از دو بخش اصلی تشکیل شده است: لوب ها و کیسه صفرا. هر لوب به لوبول های کوچکتری تقسیم می شود که وظایف مختلفی را بر عهده دارند.
عملکرد کبد چیست؟
کبد طیف گسترده ای از عملکردهای اساسی را انجام می دهد، از جمله:

سم زدایی: کبد با تجزیه و از بین بردن مواد مخدر، الکل و آلاینده های محیطی، سموم و مواد مضر را از بدن دفع می کند.
متابولیسم: کبد مواد مغذی موجود در غذا را به انرژی تبدیل می کند و آن را برای استفاده بعدی ذخیره می کند. همچنین به تنظیم سطح قند خون کمک می کند.
تولید صفرا: کبد صفرا تولید می کند که به هضم چربی ها و جذب ویتامین های محلول در چربی کمک می کند.
تولید پروتئین: کبد پروتئین های زیادی مانند فاکتورهای انعقادی، لیپوپروتئین ها و آلبومین تولید می کند که برای لخته شدن خون و حفظ تعادل مایعات ضروری هستند.
ذخیره گلیکوژن: کبد گلیکوژن را ذخیره می کند، کربوهیدرات پیچیده ای که می تواند برای انرژی به گلوکز تبدیل شود.
تنظیم هورمون ها: کبد با تجزیه و از بین بردن هورمون های اضافی، سطح هورمون ها را در بدن تنظیم می کند.
عملکرد سیستم ایمنی: کبد فاکتورهای ایمنی تولید می کند که به مبارزه با عفونت ها کمک می کند.
علائم و نشانه های بیماری کبد:
بیماری کبد می تواند علائم مختلفی ایجاد کند، از جمله:

خستگی
از دست دادن اشتها
تهوع و استفراغ
درد یا ناراحتی شکم
زردی پوست و چشم (یرقان)
خارش در تمام بدن
مدفوع رنگ پریده یا سفالی
ادرار تیره
علل بیماری کبد:
بیماری کبد می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

داروها: برخی داروها، مانند استامینوفن، در صورت مصرف بیش از حد یا برای مدت طولانی می توانند به کبد آسیب برسانند.
سموم: قرار گرفتن در معرض برخی سموم مانند فلزات سنگین یا آفت کش ها می تواند به کبد آسیب برساند.
ژنتیک: اختلالات ژنتیکی ارثی، مانند هموکروماتوز، می تواند باعث بیماری کبد شود.
سرطان: سرطانی که از قسمت دیگری از بدن به کبد سرایت می کند می تواند باعث بیماری کبد شود.
الکل: مصرف زیاد الکل می تواند به سلول های کبد آسیب برساند و منجر به سیروز شود.
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): وضعیتی که در آن تجمع چربی در سلول های کبدی وجود دارد که می تواند منجر به التهاب و زخم شود.
هپاتیت ویروسی: هپاتیت A، B و C عفونت های ویروسی هستند که می توانند باعث بیماری کبد شوند.
آزمایش خون برای عملکرد کبد:
آزمایش خون معمولا برای تشخیص و نظارت بر بیماری کبد استفاده می شود. برای ارزیابی عملکرد کبد می توان از آزمایش های خون زیر استفاده کرد:

تست‌های عملکرد کبد (LFTs): این آزمایش‌ها سطح آنزیم‌ها و پروتئین‌های مختلف خون را که توسط کبد تولید می‌شوند اندازه‌گیری می‌کنند. LFT ها می توانند آسیب یا بیماری کبد را تشخیص دهند.
آلانین ترانس آمیناز (ALT): ALT آنزیمی است که در سلول های کبدی یافت می شود و می تواند در پاسخ به آسیب یا بیماری کبدی افزایش یابد.
آسپارتات ترانس آمیناز
ادامه هید

(AT) آنزیمی است که در سلول‌های کبد یافت می‌شود و می‌تواند در پاسخ به آسیب یا بیماری کبدی افزایش یابد.
4. آلکالین فسفاتاز (ALP): ALP آنزیمی است که در بسیاری از بافت های بدن از جمله کبد یافت می شود. افزایش سطح ALP در خون می تواند نشان دهنده بیماری کبدی باشد.
5. گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT): GGT آنزیمی است که در کبد و مجاری صفراوی یافت می شود که می تواند در پاسخ به آسیب یا بیماری کبدی افزایش یابد.

6. بیلی روبین تام (TB): بیلی روبین رنگدانه ای است که در طی تجزیه گلبول های قرمز در کبد تولید می شود. افزایش سطح سل در خون می تواند نشان دهنده بیماری کبد یا انسداد مجاری صفراوی باشد.
7. بیلی روبین مستقیم (DB): DB کسری از بیلی روبین است که مستقیماً به اسید گلوکورونیک کونژوگه می شود. افزایش سطح DB در خون می تواند نشان دهنده بیماری کبد یا انسداد مجاری صفراوی باشد.
8. آلبومین: آلبومین پروتئینی است که در کبد تولید می شود و به حفظ تعادل مایعات و فشار اسمزی در بدن کمک می کند. سطوح پایین آلبومین در خون می تواند نشان دهنده بیماری کبدی باشد.
9. زمان پروترومبین (PT): PT اندازه گیری زمان لخته شدن خون است. افزایش سطح PT می تواند نشان دهنده بیماری کبد یا ناهنجاری در لخته شدن خون باشد.
10. نسبت نرمال شده بین المللی (INR): INR اندازه گیری نسبت زمان پروترومبین به زمان ترومبوپلاستین جزئی است. سطوح بالای INR می تواند نشان دهنده بیماری کبدی یا ناهنجاری در لخته شدن خون باشد.

بیوپسی کبد:
بیوپسی کبد یک روش تشخیصی است که در آن نمونه کوچکی از بافت کبد برای بررسی زیر میکروسکوپ برداشته می شود. بیوپسی کبد می تواند به تشخیص بیماری کبد و تعیین شدت آسیب کبد کمک کند. این روش معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می شود و ممکن است شامل مراحل زیر باشد:

آماده سازی: به بیمار بی حسی موضعی داده می شود تا ناحیه ای که بیوپسی در آن انجام می شود بی حس شود.
قرار دادن سوزن: یک سوزن نازک از طریق پوست و بافت زیر جلدی وارد کبد می شود تا نمونه ای از بافت کبد به دست آید.
برداشتن سوزن: سوزن برداشته می شود و برای جلوگیری از عفونت، ناحیه تمیز می شود.
تجزیه و تحلیل بافت: نمونه بافت کبد برای تشخیص بیماری کبد و تعیین شدت آسیب کبدی زیر میکروسکوپ بررسی می شود.
درد مرتبط با بیوپسی کبد:
بیوپسی کبد ممکن است کمی ناراحتی یا درد ایجاد کند، اما این معمولاً موقتی است و می‌توان آن را با داروهای مسکن مدیریت کرد. برخی از افراد ممکن است پس از بیوپسی کبد، درد شدیدتری را تجربه کنند که می‌تواند با داروهای ضد درد اضافی یا سایر داروها برای کاهش التهاب درمان شود. مهم است که هر گونه نگرانی یا سؤال در مورد درد مرتبط با بیوپسی کبد را با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در میان بگذارید.

نتیجه:
بیماری کبد می تواند طیف وسیعی از علائم، از جمله خستگی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، درد شکم، زردی پوست و چشم ها، خارش، مدفوع رنگ پریده یا خاک رس، ادرار تیره و زردی ایجاد کند. آزمایش خون می تواند به تشخیص و نظارت بر بیماری کبد کمک کند، و بیوپسی کبد ممکن است برای تایید تشخیص و تعیین شدت آسیب کبد انجام شود. در صورت تداوم یا بدتر شدن علائم در طول زمان، باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید، زیرا تشخیص و درمان به موقع می تواند نتایج را برای افراد مبتلا به بیماری کبد بهبود بخشد.

منبع مطلب مجله پزشکی سلامتی زندگی سبز می باشد.